ارتودنسی ثابت

منظور از ارتودنسی ثابت این است که بیمار نمی‌تواند دستگاه ارتودنسی را از دهان خارج نماید. در دستگاه ارتودنسی ثابت اجزا به صورت نگین‌هایی برروی دندان چسبانده شده و ثابت می‌گردند. به این نگین‌ها براکت می‌گویند. طول درمان ارتودنسی ثابت دندان به طور متوسط دو سال بوده و وابسته به شرایط بیمار متغیر است. انواع ارتودنسی ثابت و به کارگیری ارتودنسی ثابت دو فک از جمله مواردی است که در هنگام انتخاب این روش درمانی مورد توجه افراد و متخصصین قرار می‌گیرد. در ادامه مقاله با کاربرد، مزایا و معایب آن‌ها آشنا می‌شویم.

 

ارتودنسی ثابت چیست؟

ارتودنسی ثابت که به نام بریس نیز شناخته می‌شود، نوعی درمان ارتودنسی است که برای اصلاح نامرتبی دندان‌ها و فک‌ها استفاده می‌شود. این شامل اتصال براکت‌ها و سیم‌ها به دندان‌ها است که سپس به صورت دوره‌ای تنظیم می‌شوند تا به تدریج دندان‌ها را به موقعیت‌های دلخواه خود منتقل کنند. این ارتودنسی می‎تواند برای درمان طیف وسیعی از مشکلات دندانی، از جمله شلوغی بیش از حد، مسائل مربوط به فاصله، اوربایت، آندربایت، کراس بایت و سایر انواع مال اکلوژن استفاده شود. این روش ارتودنسی می‌تواند یک راه حل موثر و طولانی مدت برای بسیاری از مشکلات دندانی باشد، اما نیاز به مراقبت و نگهداری منظم از جمله مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مناسب برای تمیز و سالم نگه داشتن بریس‌ها و دندان‌ها دارد. طول درمان بسته به شدت مشکلات دندانی متفاوت است، اما معمولاً چند ماه تا چند سال طول می‌کشد تا به نتایج مطلوب برسید.

 

ارتودنسی ثابت دو فک بالا

ارتودنسی ثابت دو فک به منظور اصلاح ناهماهنگی دندان‌های هر دو فک و همچنین اصلاح فک بالا و پایین صورت می‌گیرد. زمانی که ارتودنتیست تشخیص دهد که هر دندان‌های دو فک بیمار به درمان نیاز دارند و لازم است تا به کمک دستگاه‌های ارتودنسی، موقعیت فکین نیز اصلاح گردند، ارتودنسی ثابت را برای هر دو فک در نظر می‌گیرد. روند درمانی آن نیز مشابه با ارتودنسی فلزی بوده و به دلیل مزیت و نتیجه نهایی خود، هزینه ای بسیار مقرون به صرفه نیز خواهد داشت. مدت زمان آن، با توجه به موارد متعددی تعیین می‌شود، اما با این وجود معمولا بین 2 الی 3 سال زمان می‌برد که با توجه به سن و نوع و میزان ناهنجاری بیمار، ممکن است تا این مدت زمان بیشتر شود.

در برخی از موارد که بیمار دچار ازدحام شدید دندانی باشد، شاید متخصص ارتودنسی صلاح بداند که یک و یا چند دندان در فک بالا و یا پایین را قبل از شروع درمان و یا در حین درمان ارتودنسی، بکشد. در طول درمان ارتودنسی ثابت دو فک، بیمار باید توجه داشته باشد که توصیه‌های ارتودنتیست و نکات مراقبتی را به خوبی رعایت کند. دستگاه ارتودنسی ثابت تا پایان درمان در دهان بیمار باقی می‌ماند و بیمار نمی‌تواند آن را از دهان خود خارج کند، بنابراین عدم رعایت نکات مراقبتی لازم، می‌تواند مشکلات بسیاری را برای او به همراه داشته باشد. به خصوص اینکه براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌های هر دو فک بیمار قرار دارند که این مسئله شرایط را برای فعالیت پلاک‌ها و باکتری‌های دهانی هموارتر می‌کند.

 

انواع ارتودنسی ثابت

انواع مختلفی از ارتودنسی ثابت یا بریس وجود دارد که می‌تواند برای درمان ناهماهنگی دندان استفاده شود، از جمله:

• بریس‌های فلزی سنتی: رایج‌ترین نوع بریس‌ها هستند که شامل براکت‌های فلزی هستند که با سیم و نوارهای الاستیک به دندان‌ها متصل می‌شوند. بریس های فلزی سنتی در درمان طیف وسیعی از مشکلات دندانی موثر هستند و معمولاً مقرون به صرفه ترین گزینه هستند.
• بریس‌های سرامیکی: براکت‌های سرامیکی شبیه براکت‌های فلزی سنتی هستند، اما براکت‌ها از مواد سرامیکی همرنگ دندان ساخته شده‌اند که کمتر به چشم می‌آیند. این نوع بریس شکننده تر از بریس‌های فلزی هستند و ممکن است نیاز به نگهداری دقیق تری داشته باشند.
• بریس‌های لینگوال: لینگوال شبیه بریس‌های فلزی سنتی هستند اما به پشت دندان‌ها متصل می‌شوند و باعث می‌شوند که عملاً از جلو قابل مشاهده نباشند. تنظیم بریس‌های لینگوال می‌تواند چالش برانگیزتر باشد و ممکن است به زمان درمان طولانی تری نسبت به انواع دیگر بریس‌ها نیاز داشته باشد.
• ترازهای شفاف: ترازهای شفاف مجموعه ای از سینی‌های پلاستیکی شفاف و جداشدنی هستند که به تدریج دندان‌ها را به موقعیت مورد نظر منتقل می‌کنند. ترازهای شفاف عملا نامرئی هستند و می‌توانند راحتتر از بریس‌های سنتی باشند، اما ممکن است برای همه انواع مسائل دندانی مناسب نباشند.

نوع ارتودنسی ثابت که مناسب ترین است به نیازهای دندانی خاص بیمار و همچنین ترجیحات و بودجه شخصی او بستگی دارد. متخصص ارتودنسی می‌تواند به تعیین بهترین نوع بریس برای هر بیمار کمک کند.

 

مراحل درمان ارتودنسی ثابت دندان

درمان ارتودنسی ثابت دندان، معمولاً شامل مراحل زیر است:

• مشاوره اولیه: اولین قدم برنامه ریزی برای مشاوره اولیه با متخصص ارتودنسی است. در طول این ملاقات، متخصص ارتودنسی دندان‌ها، فک و بایت بیمار را معاینه می‌کند تا مشخص کند که آیا بریس‌ها مورد نیاز است و چه نوع درمانی مناسب‌تر است.
• طرح درمان: پس از معاینه اولیه، متخصص ارتودنسی یک برنامه درمانی را طراحی می‌کند که متناسب با نیازهای خاص بیمار باشد. این طرح شامل جزئیاتی در مورد نوع بریس های مورد استفاده، طول درمان مورد انتظار و نتیجه پیش بینی شده خواهد بود.
• قرار دادن براکت: پس از تدوین برنامه درمانی، متخصص ارتودنسی براکت‌ها را روی دندان‌های بیمار قرار می‌دهد. براکت ها معمولاً از فلز، سرامیک یا ترکیبی از هر دو ساخته می‌شوند و با استفاده از چسب مخصوص دندان به دندان ها چسبانده می‌شوند.
• قرار دادن سیم: پس از قرار گرفتن براکت‌ها، ارتودنتیست یک سیم کمانی را از طریق براکت‌ها وارد می‌کند. سیم قوسی از یک آلیاژ فلزی انعطاف پذیر ساخته شده است و توسط نوارهای کشسان کوچکی به نام لیگاتور در جای خود ثابت می‌شود.
• نگهدارنده‌ها: هنگامی که دندان ها به موقعیت دلخواه خود منتقل شدند، بریس‌ها برداشته می‌شوند و یک نگهدارنده برای کمک به حفظ تراز جدید قرار داده می‌شود. بسته به نیاز بیمار، نگهدارنده ها می‌توانند متحرک یا ثابت باشند.
• مراقبت‌های بعدی: پس از برداشتن بریس‌ها، بیمار باید به قرار ملاقات‌های منظم با متخصص ارتودنسی برای نظارت بر دندان‌ها و اطمینان از باقی ماندن آنها در موقعیت جدید خود ادامه دهد.

به طور کلی، درمان ارتودنسی ثابت یک فرآیند جامع است که نیاز به برنامه ریزی دقیق، تنظیمات منظم و مراقبت مداوم برای دستیابی به بهترین نتایج ممکن دارد.

 

مزایای ارتودنسی ثابت دندان

ارتودنسی ثابت دندان یا بریس‌ها مزایای متعددی را برای بیمارانی که نیاز به درمان ارتودنسی دارند ارائه می‌دهد، از جمله:

• درمان موثر: این نوع ارتودنسی در درمان طیف وسیعی از مشکلات دندانی از جمله شلوغی، فاصله، ناهماهنگی و مشکلات بایت بسیار موثر است. با تنظیمات منظم، بریس‌ها می‌توانند به تدریج دندان‌ها را به موقعیت مورد نظر منتقل کنند و در نتیجه لبخندی سالم‌تر و زیباتر داشته باشند.
• دوام: ارتودنسی ثابت به گونه‌ای طراحی شده است که بادوام و ماندگار باشد. براکت‌ها و سیم‌ها از مواد باکیفیت ساخته شده‌اند که می‌توانند نیروهای گاز گرفتن و جویدن را تحمل کنند و با مراقبت و نگهداری مناسب می‌توانند در تمام مدت درمان دوام بیاورند.
• درمان سفارشی: طرح های درمان ارتودنسی به شدت سفارشی شده است تا نیازهای فردی هر بیمار را برآورده کند. بریس‌ها را می‌توان برای رفع مشکلات خاص، مانند اوربایت، آندربایت، کراس بایت و سایر انواع مال اکلوژن تنظیم کرد.
• نگهداری کم: هنگامی که بریس‌ها در جای خود قرار گرفتند، حداقل نیاز به نگهداری از جانب بیمار وجود دارد. تنظیمات منظم توسط متخصص ارتودنسی انجام می‌شود، اما به غیر از آن، بیماران می‌توانند بدون نگرانی در مورد برداشتن یا تنظیم بریس ها به فعالیت‌های عادی روزانه خود ادامه دهند.
• بهبود سلامت دهان و دندان: با اصلاح ناهماهنگی دندان، ارتودنسی ثابت می‌تواند سلامت دهان را با کاهش خطر پوسیدگی دندان، بیماری لثه و سایر مشکلات دندانی بهبود بخشد. تمیز کردن و نگهداری دندان‌های صاف آسان‌تر است و یک بایت به‌طور مناسب می‌تواند خطر درد فک، سردرد و سایر ناراحتی‌ها را کاهش دهد.

به طور کلی، ارتودنسی ثابت می‌تواند یک راه حل موثر و قابل اعتماد برای ناهماهنگی دندان‌ها باشد که نتایج طولانی مدت و سلامت دهان را بهبود می بخشد.

 

ارتودنسی ثابت بهتر است یا متحرک؟

پاسخ به این سوال نیز بستگی مستقیم به نوع و شدت ناهنجاری هر فرد دارد. در صورتی که مشکل شدید باشد و ناهنجاری دندان‌ها و فک حاد باشد باید از ارتودنسی ثابت استفاده شود اما اگر مشکل خفیف باشد ممکن است با ارتودنسی متحرک قابل حل باشد و نیازی به ارتودنسی ثابت نباشد. اما اینکه مشکل حاد است یا خفیف پس از معاینه توسط متخصص ارتودنسی مشخص میشود. بنابراین با مراجعه به متخصص ارتودنسی خواهید دانشت که کدام روش برای شما بهتر است.

 

سخن آخر

درمان ارتودنسی  ثابت به منظور رفع ازدحام بین دندان‌ها و ناهنجاری موجود در بین فک‌ها انجام می‌شود. بنابراین ارتودنسی را نمی‌توان یک درمان زیبایی تلقی کرد. در واقع ارتودنسی بیشتر از اینکه درمان زیبایی باشد درمان ضروری و پزشکی است. چراکه در بسیاری از موارد از پوسیدگی دندان‌هایی که در جایگاه نامناسب قرار گرفته‌اند، جلوگیری می‌کند.  بنابراین بهتر است با مراجعه به یک متخصص ارتودنسی از سلامتی دندان‌های خود مطمئن شوید.