یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌ها در هنگام درمان ارتودنسی مشکلات و عوارضی است که پس از آن برای افراد شکل می‌گیرد. برگشت ارتودنسی دندان و احتمال برگشت ارتودنسی یکی از مواردیست که ممکن است افرادی که از این درمان استفاده می‌کنند را نگران کند. مشاهده حرکت دندان پس از ارتودنسی و انجام ارتودنسی مجدد دندان بعد از صرف زمان و هزینه برای هیچ یک از ما خوشایند نخواهد بود. در این مطلب قصد داریم علت برگشت دندان بعد از ارتودنسی و اینکه آیا ارتودنسی برگشت پذیر است را به طور کامل بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
علت برگشت دندان بعد از ارتودنسی
پس از درمان ارتودنسی، اگر روش‌های نگهداری مناسب پس از درمان رعایت نشود، دندان‌ها ممکن است جابجا شوند یا به موقعیت اصلی خود برگردند. این پدیده به عنوان عود ارتودنسی شناخته می‌شود.
عود ارتودنسی ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، مانند:
- نگهداری ناکافی: نگهدارنده‌ها برای حفظ موقعیت دندان اصلاح شده ضروری هستند. اگر بیمار طبق دستور ارتودنتیست از نگهدارنده استفاده نکند، دندان‌ها می‌توانند به موقعیت اصلی خود برگردند.
- ژنتیک: برخی از افراد ممکن است به دلیل ساختار ژنتیکی خود تمایل بیشتری به تجربه عود داشته باشند.
- رشد فک: تغییر در رشد فک می‌تواند باعث جابه‌جایی دندان‌ها در طول زمان، حتی پس از درمان ارتودنسی شود.
- بیماری لثه: اگر بیمار به بیماری لثه مبتلا شود، ممکن است استخوان نگهدارنده اطراف دندان ضعیف شود و باعث جابجایی دندان‌ها شود.
- سن: با افزایش سن، دندان‌های ما به طور طبیعی جابجا می‌شوند و حرکت می‌کنند، حتی اگر درمان ارتودنسی نداشته باشیم. این می‌تواند به عود پس از درمان ارتودنسی کمک کند.
- ارتودنسی مجدد در اثر دندان قروچه: دندان قروچه نیز می‌تواند موجب جابجایی دندان بعد از ارتودنسی و برگشت پذیری ارتودنسی شود. فرد هنگام ساییدن دندان‌ها روی هم، فک پایین را به جلو حرکت می‌دهد و فشار زیادی را به دندان‌های بالا وارد می‌کند. این فشار مداوم می‌تواند باعث جابجایی دندان بعد از ارتودنسی و نامرتب شدن آنها شود. بسیاری از افراد بدون این که متوجه باشند، هنگام خواب دندان قروچه می‌کنند.
- نکشیدن دندان‌ها: یک دیگر از شراطی که می‌تواند نیاز به ارتودنسی مجدد دندان را افزایش دهد، زمانیست که بیمار برای کشیدن دندان پیش از ارتودنسی مقاومت می‌کند و درمان بدون کشیدن دندان انجام می‌شود. این کار جابجایی دندان بعد از ارتودنسی را بسیار محتمل می‌کند. در چنین شرایطی برای جلوگیری از برگشت دندان بعد از ارتودنسی و نیاز به ارتودنسی مجدد دندان، پزشک متخصص کشیدن دندان و یا جراحی فک را تجویز می‌کند.
برای به حداقل رساندن خطر عود ارتودنسی، رعایت دستورالعمل‌های ارتودنتیست در مورد روش‌های نگهداری ضروری است. این ممکن است شامل پوشیدن یک نگهدارنده طبق دستور، برنامه ریزی قرار ملاقات های منظم برای پیگیری با متخصص ارتودنسی و حفظ شیوه های بهداشت دهان و دندان باشد.
انواع نگهدارنده‌ها برای برگشت ارتودنسی
پس از اتمام درمان ارتودنسی، استفاده از ریتینرها برای حفظ دندان‌ها در موقعیت جدید ضروری است. انواع مختلفی از نگهدارنده‌ها وجود دارد که متخصص ارتودنسی ممکن است بسته به نیازهای خاص بیمار توصیه کند.
- نگهدارنده‌های متحرک: این‌ها رایج ترین نوع نگهدارنده‌ها هستند و از پلاستیک شفاف یا مواد اکریلیک ساخته شده‌اند که به خوبی روی دندان‌ها قرار می‌گیرند. نگهدارنده‌های متحرک را می‌توان به راحتی برای تمیز کردن و خوردن جدا کرد، اما مهم است که آنها را طبق دستور ارتودنتیست بپوشید تا مطمئن شوید که دندان‌ها در موقعیت اصلاح شده خود باقی می‌مانند.
- نگهدارنده هاولی: از ترکیب سیم فلزی و مواد اکریلیک ساخته شده‌اند و همچنین قابل جابجایی هستند. آنها به گونه‌ای سفارشی ساخته شده‌اند که متناسب با دهان بیمار باشند و دوام بیشتری نسبت به نگهدارنده‌های پلاستیکی شفاف دارند. نگهدارنده هاولی همچنین ممکن است در صورت نیاز برای حفظ تراز مناسب دندان‌ها تنظیم شوند.
- نگهدارنده‌های ثابت: بر خلاف ریتینرهای متحرک، نگهدارنده‌های ثابت به پشت دندان‌ها و معمولاً روی دندان‌های جلوی پایینی چسبانده می‌شوند. آنها از یک سیم نازک ساخته شده‌اند که به دندان‌ها چسبانده می‌شود تا آنها را در جای خود نگه دارد. نگهدارنده‌های ثابت قابل مشاهده نیستند و در حفظ تراز دندان‌ها بسیار موثر هستند، اما نیاز به روش‌های تمیز کردن خاص و معاینات منظم با متخصص ارتودنسی دارند.
- نگهدارنده‌های: Essix این نگهدارنده‌ها شبیه نگهدارنده‌های پلاستیکی شفاف هستند اما از مواد بادوام تری ساخته شده‌اند. نگهدارنده‌های Essix به صورت سفارشی ساخته شده‌اند تا روی دندان‌ها قرار بگیرند و عملا نامرئی هستند. همچنین پوشیدن آنها راحت تر از سیم نگهدارنده‌های سنتی است، اما برای جلوگیری از ترک خوردن یا شکستن نیاز به مراقبت و نگهداری مناسب دارند.
انتخاب ریتینر به نیازهای خاص ارتودنسی و سبک زندگی بیمار بستگی دارد. متخصص ارتودنسی بهترین نوع نگهدارنده را برای هر بیمار توصیه می‌کند و دستورالعمل‌هایی را برای مراقبت و استفاده مناسب ارائه می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که دندان‌ها در موقعیت اصلاح شده خود باقی می‌مانند.
دلایل برگشت درمان ارتودنسی
درست پس از برداشتن بریس‌‌ها دندان‌هایتان درخطر بازگشت هستند. سپس پس از گذشت زمان دندان‌هایتان شروع به تثبیت شدن می‌کنند. دندان‌پزشک بسته به شدت بازگشت دندان یک راه محدود یا جامع را برای درمان دوباره به شما توصیه می‌کند.
- گذاشتن دوباره‌ی بریس: بسته به شدت بازگشت دندان، دندان‌پزشک ممکن است درمان ارتودنسی دوباره را به شما توصیه کند، یعنی گذاشتن بریس‌‌ها یا درمان ارتودنسی دیگر یا فقط شروع کردن برخی از نگهداری‌های فعال‌تر.
دندان‌پزشک برای بیمارانی با این شرایط معمولاً کار را با نگهداری شروع می‌کنند که به چند روش مختلف انجام می‌شود که عبارت‌اند از:
- اتصال سیم به پشت دندان
- یک پلاک شفاف شبیه به آن‌هایی که با Invisalign استفاده می‌شوند.
- گذاشتن نگهدارنده : دندان‌پزشک در رویارویی با چنین شرایطی با بیمار، کارش را این‌گونه آغاز می‌کند که به بیمار می‌گوید به مدت سه ماه به‌صورت تمام‌وقت نگهدارنده بگذار سپس ما بررسی می‌کنیم که چه اتفاقی افتاده است، این تغییر چقدر احساس می‌شود و گذاشتن نگهدارنده چقدر مؤثر بوده است.
درنهایت ما می‌خواهیم این کار را برای آن شخص و تعداد دفعات انجام آن که بیشتر به دهانشان می‌خورد را ادامه دهیم. به‌عنوان یک قاعده کلی دندان‌پزشکتان به شما توصیه می‌کند که اگر نگه‌دارنده‌تان در حال سفت شدن است شما باید شروع کنید به اینکه کمی مرتب‌تر آن را بگذارید.
عوامل موثر در جلوگیری از برگشت درمان ارتودنسی
جلوگیری از بازگشت درمان ارتودنسی برای حفظ نتایج به دست آمده در طول درمان بسیار مهم است. برخی از عوامل موثری که می‌توانند به پیشگیری از عود ارتودنسی کمک کنند عبارتند از:
- استفاده از نگهدارنده‌ها طبق دستورالعمل: نگهدارنده‌ها برای حفظ دندان‌ها در موقعیت جدیدشان ضروری هستند. بیماران باید طبق دستور ارتودنتیست از نگهدارنده‌های خود استفاده کنند تا از حرکت دندان جلوگیری شود.
- قرارهای منظم پیگیری: مراجعه منظم به ارتودنتیست امکان نظارت بر حرکت دندان و تشخیص زودهنگام هرگونه عود را فراهم می‌کند. متخصص ارتودنسی می‌تواند هر گونه تنظیمات لازم را در نگهدارنده انجام دهد یا در صورت نیاز درمان بیشتری را توصیه کند.
- اقدامات خوب بهداشت دهان و دندان: اقدامات مناسب بهداشت دهان، از جمله مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، می‌تواند از پوسیدگی دندان و بیماری لثه جلوگیری کند که می‌تواند باعث حرکت دندان شود.
- پرهیز از عاداتی که می‌تواند باعث حرکت دندان شود: عاداتی مانند گاز گرفتن اجسام سخت، جویدن ناخن و استفاده از دندان برای باز کردن بسته‌ها یا بطری‌ها می‌تواند باعث حرکت دندان شود و باید از آنها اجتناب کرد.
در نتیجه، جلوگیری از بازگشت درمان ارتودنسی مستلزم ترکیبی از روش‌های نگهداری مناسب، قرار ملاقات‌های پیگیری منظم، اقدامات خوب بهداشت دهان و دندان، سبک زندگی سالم و اجتناب از عاداتی است که می‌تواند باعث حرکت دندان‌ها شود.
سخن آخر
همان طور که گفتیم در این مقاله به بررسی علت برگشت دندان بعد از ارتودنسی پرداختیم و عوامل و روش‌هایی برای پیشگیری از این مشکل را برای شما بیان کردیم. به صورت خلاصه بهترین مورد برای پیشگیری از برگشت دندان بعد از ارتودنسی مراجعه دوره‌ای به پزشک معالج و اهمیت دادن به توصیه‌های پزشک است. همچنین شما هر چه زودتر متوجه برگشت دندان‌های بعد از ارتودنسی شوید روند درمانی شما راحت و آسان‌تر است اما اگر دیر متوجه این موضوع شدید هم جای نگرانی نیست فقط روند درمانی شما طولانی‌تر و کمی مشکل‌تر خواهد شد.
