برای ثبت دقیق فرم دندان‌ها، ساختار فک بالا و پایین بیمار معمولاً از قالب گیری ارتودنسی استفاده می‌شود. برای انجام این کار اکثر پزشکان از ماده‌ای به نام آلژینات استفاده می‌کنند. در این مرحله اکثر بیماران جوان و نوجوان که تاکنون تجربه قالب گیری نداشته اند، درباره این عمل ساده دچار استرس و نگرانی می شوند. متخصصان ارتودنسی به طور معمول یک قالب قبل از ساخت بریس و یک قالب نیز پس از برداشتن بریس به منظور ساخت پلاک نگهدارنده، می‌گیرند. در این مقاله قصد داریم مراحل انجام قالب گیری ارتودنسی را به‌طور مختصر شرح دهیم. اگر قصد دارید دندان‌های خود را ارتودنسی کنید، میتوانید جهت آشنایی با نحوه قالب گیری دندان تا پایان مقاله همراه ما باشید
قالب گیری ارتودنسی چیست؟
مراقبت از سلامت دندان‌ها از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. اما گاهی اوقات، آسیب‌های فیزیکی و یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باعث می‌شود که دندان دچار آسیب جدی شده و از بین برود. برای جایگزین کردن دندان از دست رفته یا نجات آن حتی در شرایط سخت (عصب کشی) از روش‌هایی مانند بریج، روکش دندان و ایمپلنت استفاده می‌گردد.
در این موارد، جهت اطمینان از تطابق روکش دندان، بریج و دیگر روش‌های جایگزینی دندان با وضعیت دندان‌ها و فک، از دندان بیمار قالب گیری می‌شود. قالب گیری دندان موجب ایجاد مدل دقیقی از دهان و دندان شما می‌شود و دندان ساخته شده دقیقا مشابه مدل طبیعی آن ساخته خواهد شد. همچنین انجام عمل قالب گیری به صورت صحیح باعث می‌شود که دندان ساخته شده هیچ گونه ناراحتی و آزاری را به بافت حساس دهان در داخل گونه و لثه نرسانده و از فرسایش سایر دندان‌ها نیز جلوگیری نماید. در عین حال قالب گیری دندان‌ها یکی از مراحل مقدماتی انجام ارتودنسی ( جهت ساخت ابزارهای ارتودنسی) می باشد که در کلینیک‌های دندانپزشکی و توسط یک متخصص ارتودنسی انجام می‌گیرد.
نحوه قالب گیری برای درمان ارتودنسی
روش قالب دندان ارتودنسی که به عنوان تکنیک قالب گیری نیز شناخته می‌شود، فرآیندی است که برای ایجاد یک مدل دقیق از دندان‌ها و دهان بیمار استفاده می‌شود. سپس از این مدل برای طراحی و برنامه ریزی درمان ارتودنسی مانند بریس یا الاینر استفاده می‌شود. فرآیند قالب گیری معمولاً شامل مراحل زیر است:
- آماده‌سازی بیمار: متخصص ارتودنسی دندان‌ها و لثه‌های بیمار را تمیز می‌کند تا اطمینان حاصل شود که مواد قالب‌گیری به درستی می‌چسبند.
- مخلوط کردن مواد قالب گیری: متخصص ارتودنسی مواد بتونه مانندی را که برای ایجاد قالب استفاده می‌شود مخلوط می‌کند. این ماده معمولاً یک ترکیب سیلیکونی یا آلژیناتی است که وقتی در معرض هوا قرار می‌گیرد، سفت می شود.
- برداشتن قالب: متخصص ارتودنسی مواد قالب گیری را در سینی قرار می‌دهد که به گونه‌ای طراحی شده است که روی دندان‌های بیمار قرار گیرد. سپس بیمار سینی را گاز می‌گیرد و مواد قالب گیری در اطراف دندان‌ها و لثه‌ها جریان می‌یابد و شکل و موقعیت آنها را به تصویر می‌کشد. از اینکه مواد قالب گیری جا افتاد، سینی از دهان بیمار خارج می‌شود. سپس قالب مورد بررسی قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که تمام جزئیات لازم را ثبت کرده است.
- ایجاد مدل: سپس از قالب برای ایجاد گچ یا مدل دیجیتالی از دندان‌ها و دهان بیمار استفاده می‌شود. از این مدل برای طراحی و برنامه ریزی درمان ارتودنسی استفاده می‌شود.
روش قالب‌گیری مرحله‌ای حیاتی در درمان ارتودنسی است، زیرا به ارتودنتیست اجازه می‌دهد تا یک برنامه درمانی شخصی ایجاد کند که متناسب با نیازهای منحصر به فرد بیمار باشد. با ایجاد یک مدل دقیق از دندان‌ها و دهان بیمار، متخصص ارتودنسی می‌تواند بریس‌ها یا الاینرهایی را طراحی کند که به طور دقیق بر روی آنها قرار گرفته و فشار مناسبی را برای حرکت دندان‌ها در موقعیت های مناسب خود اعمال کند.
ارتودنسی بدون قالب گیری
ارتودنسی بدون قالب‌گیری به عنوان ارتودنسی نامرئی شناخته می‌شود. در ارتودنسی نامرئی، از قالب‌ها و براکت‌های سنتی استفاده نمی‌شود و برای اصلاح موقعیت دندان‌ها از سرامیک‌های شفاف یا آلاینر‌ها استفاده می‌شود. آلاینر‌ها قالب‌های شفاف و آزادی هستند که برای هر بیمار به صورت سفارشی ساخته می‌شوند. این آلاینر‌ها با قرار گرفتن روی دندان‌ها فشار ملایمی ایجاد می‌کنند و دندان‌ها را به تدریج به موقعیت مطلوب می‌برند.
مزایای ارتودنسی نامرئی شامل داشتن ظاهری غیر قابل مشاهده، راحتی در استفاده (قابل خارج کردن برای غذا خوردن و مسواک زدن) و همچنین کارآیی و اثربخشی در اصلاح موقعیت دندان‌ها می‌باشد. این روش برای برخی از افراد با نیازهای ارتودنسی ساده تا متوسط مناسب است، اما در موارد پیچیده‌تر، احتمالاً نیاز به استفاده از روش‌های سنتی ارتودنسی (براکت و بند) وجود دارد.
علل قالب گیری ارتودنسی
قالب گیری ارتودنسی که به عنوان قالب های ارتودنسی نیز شناخته می شود، یک بیماری یا اختلال نیست، بلکه تکنیکی است که در درمان ارتودنسی برای ایجاد مدلی از دندان ها و دهان بیمار استفاده می شود. با این حال، دلایل مختلفی می تواند وجود داشته باشد که قالب گیری ارتودنسی ممکن است در درمان ارتودنسی ضروری باشد. برخی از علل رایج عبارتند از:
- تشخیص: قالب گیری ارتودنسی ممکن است برای تشخیص مشکلات دندانی مانند شلوغی، فاصله، اوربایت یا آندربایت ضروری باشد. ایمپرسیون‌ها می‌توانند نمای واضح و دقیقی از دندان‌ها، لثه‌ها و بایت ارائه دهند و به ارتودنتیست کمک کنند تا بهترین دوره درمانی را تعیین کند.
- برنامه ریزی درمان: قالب گیری ارتودنسی نیز در برنامه ریزی درمان ارتودنسی ضروری است. برداشت‌ها به متخصص ارتودنسی اجازه می‌دهد تا با در نظر گرفتن نیازها و اهداف دندانی خاص بیمار، یک برنامه درمانی شخصی ایجاد کند.
- نظارت بر پیشرفت: قالب دندان ارتودنسی در مراحل مختلف درمان برای نظارت بر پیشرفت و انجام اصلاحات در برنامه درمانی در صورت لزوم انجام می‌شود. قالب‌ها می‌توانند به متخصص ارتودنسی کمک کنند تا تغییرات در موقعیت دندان‌ها و لثه‌ها را ببیند و اطمینان حاصل کند که درمان طبق برنامه پیش می‌رود.
به طور کلی، قالب‌گیری ارتودنسی یک تکنیک ضروری در درمان ارتودنسی است که نمای واضح و دقیقی از دندان‌ها، لثه‌ها و بایت برای اطمینان از تشخیص صحیح، برنامه‌ریزی درمان و نظارت بر پیشرفت ارائه می‌دهد.
نکات مهم قالب گیری ارتودنسی
شما با رعایت نکات مهم قالب‌گیری دندان میتوانید مراحل آن را با آرامش و خیال راحت پشت سر بگذارید. از جمله مهم‌ترین این نکات را در زیر برای شما عزیزان شرح داده‌ایم:
- در صورت که به وارد شدن جسم خارجی به درون دهان خود حساسیت بسیار بالایی دارید حتما آن را قبل از شروع کار با پزشک خود در میان بگذارید.
- پرت کردن حواس خود حین قالب‌گیری و فکر کردن به چیزهای متفرقه تاثیر زیادی در کاهش احساس حالت تهوع شما خواهد داشت.
- توصیه می‌کنیم در طول انجام قالب‌گیری آب دهان خود را به صورت پی در پی قورت ندهید.
- نفس کشیدن از طریق بینی تاثیر زیادی در حفظ آرامش و کاهش حس تهوع شما خواهد داشت.
- فراموش نکنید که اعمال فشار به تری‌ها توسط زبان باعث تکان خوردن آنها و در نتیجه خراب شدن نتیجه کار خواهد شد. در نتیجه پزشک مجبور به تکرار دوباره تمامی مراحل قالب‌گیری شده و این اصلا خوش‌آیند نخواهد بود.
مواد و ابزار قالب گیری ارتودنسی
در قالب دندان ارتودنسی از مواد و ابزار مختلفی استفاده می‌شود و مهم ترین آنها عبارتند از:
- آلژینات: این ماده از گیاه جلبک و یا کتانجک دریایی تهیه شده و علاوه بر دندانپزشکی در صنایعی همچون، تولید مواد آرایشی و پوستی و ترمیم کننده‌های زیبایی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- الاستومری: این ماده امروزه مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته چرا که می‌تواند به صورت خود به خودی سفت شود و خاصیت الاستیک نیز دارد.
- پلی اتر: این ماده پایدار بوده و بو و طعم آن نیز مورد قبول است.
- پلی سولفید: این ماده بوی بد و شدید دارد و به همین دلیل اکثر افراد بعد از ورود آن به دهانشان، دچار حالت تهوع می‌شوند.
- تری:تری‌ها از وسایل و ابزار مهم در قالب گیری ارتودنسی دندان‌ها بوده و به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- Quadrant tray : این نوع برای پوشش بخشی از قوس فک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- Full arch tray : این نوع تری برای پوشش قوس کامل فک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- Section tray: این نوع تری برای پوشش دندان‌های جلویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
معایب قالب گیری ارتودنسی
قالب سازی دندان می‌تواند معایبی داشته باشد که در زیر به آنها اشاره شده است:
- حین قالب‌گیری، افراد ممکن است احساس عدم راحتی در دهان، حس تراشیدگی و داشتن جسمی بزرگ و غریبه در دهان خود داشته باشند.
- در برخی موارد، قالب‌گیری ممکن است با بعضی مشکلات دهانی مانند تهوع، استفراغ، احتقان بینی و آلرژی‌ها تداخل داشته باشد.
- قالب‌گیری به هماهنگی و دقت بالا نیاز دارد و ممکن است طولانی و زمان‌بر باشد.
- قالب‌گیری دندان معمولاً یک مرحله آماده‌سازی برای مراحل بعدی در درمان ارتودنسی است و خود به تنهایی درمان نیست.
- قالب‌گیری و مراحل دیگر در ارتودنسی هزینه‌بر هستند و ممکن است برای بعضی افراد دلیل برای انتخاب دیگر روش‌ها باشد.
هزینه قالب گیری ارتودنسی
قالب گیری ارتودنسی فرآیندی است که شامل ایجاد قالبی از دندان‌ها و لثه‌های بیمار می‌شود. هزینه قالب گیری ارتودنسی بسته به عوامل مختلفی از جمله محل عمل دندانپزشکی، نوع درمان ارتودنسی انجام شده و پیچیدگی مورد بیمار می‌تواند متفاوت باشد. با این حال، هزینه برای بیمارانی که نیاز به قالب گیری‌های متعدد دارند یا برای کسانی که تحت درمان‌های پیچیده ارتودنسی مانند بریس یا اینویزیلاین هستند، می‌تواند به طور قابل توجهی بالاتر باشد.
علاوه بر هزینه قالب گیری واقعی، بیماران ممکن است مسئولیت سایر هزینه‌های مرتبط با درمان ارتودنسی را نیز بر عهده بگیرند. به عنوان مثال، ممکن است برای مشاوره، عکس برداری با اشعه ایکس، و سایر آزمایشات تشخیصی که برای تعیین بهترین روش درمانی برای بیمار ضروری است، هزینه وجود داشته باشد. بیماران همچنین ممکن است نیاز داشته باشند هزینه وسایل ارتودنسی مانند بریس‌ها، نگهدارنده‌ها یا ترازهای شفاف را خودشان بپردازند. برای بیماران مهم است که با ارائه دهنده دندانپزشک خود صحبت کنند تا هزینه کل درمان ارتودنسی خود را بدانند. همچنین اگر این مقاله برای شما مفید بود میتوانید برای کسب اطلاعات درباره بیلیچینگ دندان و ارتودنسی شفاف به صفحات مربوطه مراجعه کنید.
سخن آخر
در نتیجه، قالب گیری ارتودنسی گامی مهم در فرآیند درمان ارتودنسی است. این شامل ایجاد یک قالب دقیق از دندان‌ها و لثه‌های بیمار است که برای ایجاد یک برنامه درمانی موثر و وسایل ارتودنسی مانند بریس‌ها یا ترازهای شفاف استفاده می‌شود. مواد و ابزارهای مورد استفاده در قالب‌گیری ارتودنسی بسته به تکنیک یا روش خاص مورد استفاده متفاوت است. با استفاده از این مواد و ابزار، ارتودنتیست ها می‌توانند قالب‌های دقیق و دقیقی ایجاد کنند که به اطمینان از بهترین نتایج ممکن برای بیماران کمک می‌کند.
سوالات متداول:
- آیا راه حلی برای جلوگیری از حالت تهوع در زمان قالب گیری دندان و فک وجود دارد؟
برای جلوگیری از تهوع در زمان قالب‌گیری دندان و فک، میتوانید به استنشاق آرام و عمقی توجه کنید و نگاه‌ها را به نورهای محرک تمرکز ندهید. همچنین میتوانید از روش‌های راحت‌کننده مثل گوش دادن به موسیقی یا تکنیک‌های تمرکز و آرامش‌بخش استفاده کنید. در نهایت، همیشه بهتر است با دندانپزشک مشورت کنید و از نکات ارائه شده توسط او استفاده کنید.
- مدت زمان قرارگیری قالب در دهان چقدر است؟
مدت زمان قرارگیری قالب‌ها در دهان بستگی به نوع و نیاز درمانی دارد، اما معمولاً بین ۱ تا ۲ هفته می‌باشد. بعد از انجام مراحل مورد نیاز، قالب‌ها از دهان برداشته می‌شوند و در مواردی، قالب‌ها ممکن است تا چندین هفته نیز در دهان باقی بمانند.
- قالب گیری دیجیتالی یا سه بعدی برای ساخت قالب های ارتودنسی چگونه است؟
در قالب‌گیری دیجیتالی یا سه بعدی برای ساخت قالب‌های ارتودنسی، از اسکنرهای سه‌بعدی و نرم‌افزارهای مخصوص استفاده می‌شود تا مدل دیجیتالی دندان‌ها و فک‌ها ایجاد شود. این مدل سه‌بعدی از دندان‌ها توسط نرم‌افزار به شکلی دقیق و دقیق تری نسبت به قالب‌های سنتی ساخته می‌شود. سپس بر اساس این مدل، قالب‌های شفاف و سفارشی ساخته می‌شود که دندان‌ها را به تدریج به موقعیت مطلوب می‌برند. این روش نه‌تنها دقیق‌تر است، بلکه مزایایی همچون راحتی، مقاومت بیشتر و استفاده آسان‌تر از قالب‌های سنتی را نیز داراست.
