در این مطلب قصد داریم روش درمانی جذاب و کاربردی ارتودنسی را بررسی کنیم. در ابتدا باید بگوییم که دندانپزشکی منشأ بسیار قدیمی دارد. اما خب ما باید تا دهههای پایانی قرن هفدهم صبر کنیم تا دندانپزشکی به عنوان یک حرفه شناخته شود. آن زمان روشهای ارتودنسی دندان خیلی ابتدایی بودند و فقط شامل برخی از دستگاههای معمولی برای بهبود زیبایی دندانها بودند. اکنون هم متریال و هم تکنیکها پیشرفتهای چشمگیری نسبت به آن موقع کردهاند. با ما در ادامه متن همراه باشید تا به تمام سوالاتتان در این زمینه پاسخ دهیم.
معرفی ارتودنسی
این روش درمان دندان، شاخهای از دندانپزشکی است که شامل تشخیص و درمان نامرتبی دندان و ناهنجاریها در شیوه قرارگیری استخوانهای فک میشود. در وهله اول، ارتودنسی دندان به اصلاحات زیبایی مربوط نیست، بلکه هدف از آن، حفظ سلامت و عملکرد کامل دندان است؛ یعنی انجام اقداماتی برای استفادهای بهینهتر و بادوامتر از دندانها.
بنابراین کسانی که ارتودنسی و عملیات زیبایی دندان را یکی میدانند، دید محدودی دارند. خیلی محدود! زیرا وظیفه این روش درمانی تضمین عملکرد بهتر دندانها و استخوانهای فک و عملکرد مطلوب جویدن است. این تضمین زمانی است که تمام دندانها صاف و در جای مناسب قرار گرفته باشند و گردی قوس دندان متناسب باشد.
این واقعیت که چنین مجموعهای از دندانها زیبا هم هستند، یکی از ویژگیهای مطلوب این روش درمانی است که تعدادی دندان مرتب و لبخندی زیبا را به ارمغان میآورد.
در ایران همه دندانپزشکان میتوانند ارتودنسی دندان را انجام دهند، اما توصیه ما این است که برای این کار با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید. این متخصص پس از اتمام تحصیلات دندانپزشکی خود، باید سه سال دیگر دوره آموزشی تمام وقت را که در آن منحصرا به ارتودنسی می پردازند، بگذراند. او حتی پس از آن دائما خود را در مورد دانش علمی جدید و پیشرفتهای فنی در این بخش به روز نگه میدارد.
بیشتر بدانید: هزینه ارتودنسی چقدر است؟
هدف از درمان ارتودنسی چیست؟
هدف از این درمان، اصلاح عیوب در دندان، اطمینان از بسته شدن مناسب دهان و لبخندی آراسته است. از طریق استفاده از دستگاههای ارتودنسی، میتوان درمانهای مختلفی برای دندان انجام داد که هم منجر به حل مشکلات سلامت دندان و همچنین حل مشکلات زیبایی شود. در این روش درمانی میتوان به بیمار کمک کرد تا فضای زیاد بین دندانهایش از بین برود و دندانهایش صاف و تراز شوند تا مال اکلوژن بهبود یابد.
این درمانها همچنین بر عملهای مهم روزمره ما مانند تنفس، بلع و صداسازی تأثیر میگذارد. در نتیجه، میتوان سلامت لثه و کل دهان را میتوان به طور قابلتوجهی بهبود بخشید زیرا پس از درمان از ساییدگی دندانها در طول زمان جلوگیری میشود. بنابراین این روش درمانی صرفا یک هوس ساده در مورد مسائل زیبایی شناختی نیست، بلکه شامل یک سری جنبههای عملکردی بسیار مهم است که بهبود آنها بسیار مهمتر است.
برای دستیابی به نتایج مطلوب، تکنیکهای مختلف برای انجام این درمان در دسترس است که به طور کلی میتوان آنها را به دو گروه تقسیم کرد:
ارتودنسی متحرک: استفاده از دستگاههای متحرک ارتودنسی که در صورت نیاز قابل جابجایی هستند
ارتودنسی ثابت: استفاده از دستگاههای ثابت که تا پایان دوره درمان نصب میشوند و ثابت میمانند.
درمان مال اکلوژن به وسیله ارتودنسی
اگر دندانها به صورت صحیح و همتراز روی هم قرار داشته باشند در دندانپزشکی اصظلاحا به آن اکلوژن میگویند و برعکس اگر دندانها همتراز روی هم قرار نداشته باشند به آن مال اکلوژن میگویند. مال اکلوژن اغلب توسط ارتودنسی درمان میشود. علل مال اکلوژن به دو دسته تقسیم می شوند: از یک طرف علل مادرزادی و ارثی وجود دارد که از عوامل و عادات محیطی منشأ میگیرند. این موارد شامل استفاده طولانی مدت از پستانک (بیش از سال سوم پس از تولد)، مکیدن انگشت یا تنفس شدید دهانی (اغلب ناشی از آلرژی یا عفونت مزمن بینی) است.
صرف نظر از علل، مال اکلوژن های دندانی و فک بالا باید درمان شوند؛ نه فقط به دلایل زیبایی شناختی بلکه به این دلیل که دندان های کج یا شلوغ، علاوه بر اینکه زیبا نیستند میتوانند منجر به خطراتی برای سلامت دهان و دندان شوند.
در نتیجه، درمان مال اکلوژنها، نه تنها مشکل زیبایی حل میکند بلکه اختلال در عملکرد دندانها را نیز از بین میبرد؛ به عبارت دیگر بعد از درمان، جویدن دیگر باعث درد نمیشود و دندانها و لبخندتان بسیار زیباتر خواهد شد.
ارتودنسی کودکان و ارتودنسی بزرگسالان
این درمان را میتوان در کودکانی با دندانهای شیری یا مختلط انجام داد؛ یعنی زمانی که دندانهای شیری با دندانهای دائمی جایگزین میشوند. در این مرحله، ما معمولا با هدف ایجاد شرایط ایدهآل برای رشد مناسب قوسها، قرارگیری متناسب فک بالا و در نتیجه تراز دندانی خوب، اقدام میکنیم. این یک اقدام پیشگیرانه است.
اما خب جهت تأیید ثبات وضعیت دندان، نوجوانی بهترین زمان برای انجام ارتودنسی است. در این دوره جایگزینی دندانهای شیری با دندانهای دائمی به تازگی به پایان رسیده است و میتوانیم برای به دست آوردن نتیجه مطلوب تراز شدن و سلامت دندانها تلاش کنیم.
امروزه بیشتر بزرگسالان به سراغ متخصص ارتودنسی میروند و تحت معاینه قرار میگیرند و تمایل دارند ایراد دندانهایشان را شناسایی و آن را درمان کنند.
“اگر دندانها از سلامت قابلقبولی برخوردار باشند، می توان آنها را در هر سنی حرکت داد و درمان را انجام داد، اما با تفاوتهایی نسبت به دوره نوجوانی. اول از همه، اصلاح ساختارهای اسکلتی امکانپذیر نیست و بنابراین این روش درمانی محدود به جابجایی دندانها برای حل مشکلات دندانی خواهد بود. علاوه بر این، احتمال ابتلا به بیماری پریودنتال بیشتر است. سلامت لثه فوقالعاده مهم است و بنابراین باید دائما تحت نظر باشد.”
پیشنهاد مطالعه: مزایا و فواید ارتودنسی دندان چیست؟
روند درمان ارتودنسی
اولین قدم در مسیر درمان نامرتبی دندان، مستندسازی وضعیت فعلی بیمار است. از طریق رادیوگرافیهای دندانی و در برخی موارد سی تی اسکن، میتوان وضعیت سلامتی و مشکلاتی که باید برطرف شود را تشخیص داد. پس از کسب اطلاعات لازم، متخصص ارتودنسی شرایط را برای بیمار توضیح میدهد و بهترین راهحل را برای او توضیح میدهد.
پس از آن استفاده از دستگاه ارتودنسی آغاز میشود. ابتدا قالبهای دندانی گرفته میشود که امروزه به صورت دیجیتال گرفته میشود. سپس اقدام به آمادهسازی دستگاه مورداستفاده و نصب آن میکنیم؛ این حالت برای موارد استفاده از دستگاه دستگاه ثابت است.
“هر مرحله از درمان مهم است، بنابراین ضروری است که تحت معاینههای دورهای قرار بگیرید تا مطمئن شوید که کار به بهترین شکل ممکن پیش میرود. مدت زمان درمان و در نتیجه دفعات معاینه در موارد مختلف متفاوت است.”
پس از دستیابی به هدف تعیین شده، دستگاه برداشته میشود تا نتایج به دست آمده از بین نرود.
مزایای ارتودنسی
پس از درک دقیق معنای این روش درمانی، باید در نظر داشت که اهداف درمان از بیمار به بیمار دیگر تغییر می کند. برای مثال، کاملاً منطقی است که بزرگسالان بیشتر برای نیازهای زیبایی شناختی اقدام به درمان میکنند در حالیکه در کودکان اینگونه نیست.
پاسخ سلولی کودکان بسیار بالاتر است و بنابراین درمان در آنها نتایج بهتری میدهد. امروزه پیشرفت تکنولوژی باعث شده است تا با استفاده از وسایل نامرئی و قابل جابجایی که از نظر زیبایی ظاهری زیباتر و بسیار بهداشتیتر از گذشته طراحی شدهاند، نتایج عالی از این روش درمانی به دست آید.
به علاوه این درمان در صورت داشتن سلامت عمومی دهان و دندان، بدون درد است. بیمار فقط به یک دوره کوتاه نیاز دارد که فقط چند روز طول میکشد. اما قطعا واضح است که درمانها با توجه به پیچیدگی آنها متفاوت هستند. ارتودنسی دندان بزرگسالان معمولا خیلی طولانی نیستند و از 9 تا 24 ماه متغیر هستند. پس از مرحله درمان فعال، مرحله ماندگاری شروع میشود که باعث می شود دندانها در آینده مجدد حرکت نکنند.
نتیجهگیری
به پایان مقاله معرفی ارتودنسی رسیدیم. اکنون شما از مزایا و کاربردهای این روش درمانی و شیوه انجام آن مطلع شدید. توصیه آخرمان به شما این است که سلامت دهان و دندان خود بسیار جدی بگیرید و اگر دندانهایی نامتوازن و دارای کوچکترین مشکل دارید حتما به یک متخصص مراجعه کنید تا راهحل درمان مناسب را به شما نشان دهد و در آینده دچار مشکلات دندانی نشوید. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد و به سوالات شما در این زمینه پاسخی جامع داده باشیم.